Een erfenis uit het buitenland: waar betaal jij belasting?

Jaarlijks zijn er ongeveer 450.000 erfenissen over de EU-grenzen heen. Nederlanders kampen vaak meteen met vragen als: Bij welke instantie moet ik zijn? Wat gebeurt er met de erfenis als er geen testament is? Hoeveel erfbelasting moet worden betaald? Ben ik in Nederland nog erfbelasting verschuldigd?

De instanties die gaan over het verdelen van een nalatenschap verschilllen per land. In Nederland wordt meestal de notaris aangewezen. De rechtbank treedt alleen op als bij verdeling van de erfenis onenigheid ontstaan is.

Testament
Als je komt te overlijden en je hebt geen testament gemaakt, dan zijn er geen erfgenamen aangewezen. De wet bepaalt dan wie de erfgenamen zijn. Je hebt in deze situatie niet alleen recht op een deel van de erfenis, maar je bent ook verantwoordelijk voor de afwikkeling van de erfenis. Je moet wel aan bepaalde voorwaarden voldoen om een erfgenaam te kunnen zijn. De wet bepaalt in welke volgorde de erfgenamen worden opgeroepen. Er worden daarbij vier groepen onderscheiden:

* echtgenoot / geregistreerd partner en kinderen

* ouders, broers en zussen

* grootouders

* overgrootouders

Een motief om een testament op te laten stellen kan bijvoorbeeld zijn dat je bepaalde vermogensbestanddelen wilt nalaten aan bepaalde personen. Door het maken van een testament kan ook op de erfbelasting worden bespaard.

Erfbelasting
In Nederland betaal je erfbelasting als de overledene op het moment van overlijden in Nederland woonde of de Nederlandse nationaliteit had en nog geen 10 jaar buiten Nederland woonde.

Als je over de grens heen erft is de hoogte van de erfbelasting afhankelijk van het land dat belasting heft. Soms zijn er zelfs meerdere landen die belasting willen heffen.

Het ene land heft omdat de erflater daar woonde, het andere juist omdat de ontvanger daar woont. Ook kan een land besluiten te heffen omdat het geërfde vermogen zich op het grondgebied van dat land bevindt. Die heffingen zijn mogelijk onderling te verdelen. Ieder land heeft daarin een eigen keuze gemaakt. Het gevolg is soms een onverwachte dubbele heffing of juist geen enkele heffing.

Internationaal zijn nagenoeg geen afspraken gemaakt over hoe om te gaan met grensoverschrijdende erfbelastingkwesties
Daar waar Nederland bijvoorbeeld meer dan 80 verdragen heeft afgesloten om dubbele heffing van inkomstenbelasting te voorkomen, zijn tot op heden slechts met zeven landen verdragen afgesloten om dubbele heffing van erfbelasting te voorkomen. Daarnaast zijn er ook een aantal landen, waarvan de verdragen feitelijk geen waarde meer hebben.

Dit komt omdat deze landen geen erfbelasting kennen. De belasting die je betaald wordt berekend over de economische waarde van de nalatenschap. Bevat de nalatenschap bijvoorbeeld een woning, kunst of effecten, dan bestaat de kans dat er stukken moeten worden verkocht om de erfbelasting te betalen. Soms kan het ook verstandig zijn om een deel van het vermogen als een schenking te ontvangen. Maar ook dan moet worden gekeken naar het land waar je schenkbelasting verschuldigd bent. En de regels die daarvoor gelden.

Dudley en Francine
Hieronder geven we een klein voorbeeld van een koppel met een lat relatie. Dudley woont in Groot-Brittannië en zijn vrouw (Francine) in Nederland. Dudley heeft Francine in zijn testament opgenomen. Francine wil weten hoe dit belastingtechnisch gaat.

Woonplaats schenker
 In zowel Groot-Brittannië als in Nederland wordt geheven als de erflater daar woonde.Dit betekent dat wanneer Dudley overlijdt zijn nalatenschap wordt belast met de Britse ‘inheritance tax’. In Nederland betaalt zij zelf geen erfbelasting over hetgeen ze uit de erfenis ontvangt want Dudley was geen inwoner van Nederland. Dudley zou ook kunnen overwegen om een deel van zijn vermogen te schenken. Ook voor de schenkbelasting wordt in Groot-Brittannië als Nederland aangeknoopt bij de woonplaats van de schenker.

Let op!
Omdat de schenker niet in Nederland woont, zal de Nederlandse fiscus geen reden zien om schenkbelasting te heffen. Wel zit in dit voorbeeld een klein addertje onder het gras: overlijdt de schenker binnen zeven jaar na het doen van een schenking, dan moet alsnog belasting over de schenking worden betaald. De Engelse fiscus gaat er dan van uit dat de schenking binnen de nalatenschap valt. Zou Dudley binnen drie jaar na de schenking overlijden, dan moet het volle tarief van de 40% erfbelasting worden betaald over de schenking. Dit percentage neemt af naarmate de schenker langer leeft, nadat hij geschonken heeft.

Opstellen testament en schenkingsplan
We adviseren je tijdens het opmaken van je testament gelijk goed te kijken naar waar de erfenis eventueel belast zal worden, zodat je vervelende situaties met dubbele belastingheffing voor kunt zijn. Je kunt ook denken aan het opstellen van een schenkingsplan. Het hoe en wat van het schenkingsplan bespraken we al eens hier. 

Heb je vragen over een erfenis neem dan vandaag nog contact met ons op en plan een (telefonisch) adviesgesprek in.  

Bronnen: 
Artikel van het FD 2 februari 2013
Estate planning in de 21e eeuw, tweede druk