VBAR

Het wetsvoorstel voor VBAR (Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden) werd in juni 2024 ingediend bij de Raad van State door Minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het ziet ernaar uit dat de wet per 1 januari 2025 in werking wordt gesteld om te bepalen of er sprake is van (schijn)zelfstandigheid.

Waarom VBAR?

De afgelopen jaren is er een grote groei geweest in het aantal zzp’ers in Nederland. Volgens de overheid is er in een deel van deze gevallen van zelfstandig ondernemerschap echter geen sprake van werkelijk zelfstandigheid. Deze zzp’ers werken al dan niet vrijwillig onder een vergelijkbare (gezags)verhouding als werknemers, terwijl werkgevers niet aan de plichten voldoen die voor hun personeel gelden, zoals de opbouw van pensioen, het betalen van loonbelasting en het meebetalen aan werknemersverzekeringen. Om deze groep zogenoemde schijnzelfstandigen beter te kunnen traceren en te voorkomen dat zzp’ers wel de plichten, maar niet de rechten van werknemers hebben, is de VBAR in het leven geroepen.

Wat zijn de criteria voor zelfstandigheid?

Omdat er eerder in sommige gevallen geen duidelijke criteria waren om vast te stellen of iemand zelfstandig of in loondienst is, heeft de VBAR hiervoor scherp(er) omlijnde definities. Check goed of jouw werkzaamheden als zelfstandige voldoen aan de criteria die de VBAR stelt voor zzp’ers.

• Gezagsverhouding: Is er sprake van hiërarchische instructies en toezicht door de opdrachtgever?
• Inbedding in de organisatie: Zijn de werkzaamheden een geïntegreerd deel van de reguliere bedrijfsactiviteiten?
• Ondernemerschap: Draagt de opdrachtnemer ondernemersrisico's, zoals investeringen en winstafhankelijkheid?

Bovenstaande criteria golden al eerder, maar waren minder scherp omlijnd {LINK art wanneer ben je ondernemer} en daarom makkelijker te omzeilen.

• Nieuw is het criterium voor het vereiste minimale uurtarief voor zzp’ers: als je uurtarief vals zelfstandige € 33 of minder is, dan kun je als zzp’er een arbeidsovereenkomst -met alle bijbehorende plichten voor de werkgever- claimen. De werkgever moet dit verzoek honoreren, mits hij aan kan tonen dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst.

De verwachting is dat het vaststellen van duidelijke criteria als deze, preventief werkt: dat er bij het aangaan van een arbeidsrelatie meer objectief en eerlijk kan worden

vastgesteld of er werkelijk sprake is van zelfstandigheid.

Gevolgen voor werkgevers en zzp’ers

Ben je werkgever en werk je samen met zzp’ers? Ga bij lopende samenwerking met zzp’ers na of de afspraken die je met hen hebt, conform de VBAR zijn.

Bij nieuwe arbeidsrelaties moet je volgens de criteria van de VBAR bepalen of een aanstelling op zzp basis rechtsgeldig is, dan wel als loondienst ingevuld moet worden. Uiteraard bepaal je wat de rechten en plichten van jouzelf en de werknemer zijn, in overeenstemming met de nieuwe wet. Als dit niet het geval is ben je strafbaar.

Als zzp’er moeten je samenwerking(en) ook voldoen aan de eisen van de VBAR. Ga als dit niet het geval of bij twijfel is in gesprek met je opdrachtgever. Mogelijk moet hij je in dienst nemen of de samenwerking anders vormgeven.

Meer weten

Als je je eerder wilt verdiepen in de VBAR en de gevolgen voor jou, dan kun je terecht bij de Rijksoverheid. Vakbond FNV heeft ook aanvullende informatie over schijnzelfstandigheid. Je leest het hier. Lupacompany schreef eerder over criteria voor zelfstandigheid en de opkomst van zzp in Nederland. Heb je vragen over jouw specifieke situatie? We denken graag met je mee. Neem gerust contact op!