Je gaat starten, maar wanneer ben je een ondernemer?

UPDATE 2024

Onderstaand artikel legt uit wanneer je fiscaal gezien wordt als ondernemer, en wanneer je werkzaamheden onder werknemerschap vallen. De wet die dit onderscheid regelt, de DBA, ligt al jaren onder vuur. Omdat de criteria te vaag zouden zijn, is een heldere tweedeling niet goed mogelijk. Vandaar dat er al 8 jaar lang niet actief gehandhaaft wordt op de DBA. Op het moment van schrijven (oktober 2024) ligt er een wetsvoorstel ter beoordeling bij de Raad van State, de VBAR, die meer duidelijkheid in de beoordeling van arbeidsrelaties zou moeten scheppen. Het ziet ennaar uit dat de VBAR vanaf 2026 de DBA gaat opvolgen. Totdat deze wet geimplementeerd is, wordt er vanaf januari 2025 gehandhaaft op schijnzelfstandigheid middels de oude criteria in de DBA.

Lupacompany maakte onderstaande flowchart om je te helpen bepalen of jouw werkzaamheden binnen de criteria van zelfstandig ondernemerschap vallen, danwel aangemerkt worden als (verkapte) loondienst:

ARTIKEL UIT 2013:

Als ondernemer heb je in de inkomstenbelasting recht op fiscale voordelen. maar of je formeel gezien ondernemer bent, hangt af van een aantal criteria. Wil je een onderneming starten en weten of je ondernemer bent volgens de Belastingdienst? Lees hier dan verder. 

Kortgezegd heb je drie mogelijkheden om de verhouding tussen je opdrachtgever en jou te benaderen: 

1) Dienstbetrekking en  fictieve dienstbetrekking;

2) Ondernemerschap: opdrachtnemer en opdrachtgever;

3) Resultaat uit overige werkzaamheden.

Wanneer ben ik geen ondernemer?
Je bent geen ondernemer als je in dienst bent bij een organisatie of al je resultaat uit overige werkzaamheden hebt. Soms is het onduidelijk of je wel of geen diensbetrekking hebt. 

Wanneer heb ik een dienstbetrekking?
Als je aan de volgende voorwaarden voldoet, dan is de kans groot dat de arbeidsverhouding tussen jou en je opdrachtgever een dienstbetrekking is. 
(a) er tussen jou en jouw opdrachtgever een gezagsverhouding bestaat,
(b) je loon ontvangt en
(c) je persoonlijke arbeid verricht voor jouw opdrachtgever. 

Twijfel je of je een dienstbetrekking hebt? Gebruik dan onze beslisboom!

Freelance opdrachten (resultaat)
Soms doe je een opdracht erbij. Je bent dan voor die opdracht niet in loondienst, maar je stuurt een factuur. Dan ben je freelancer of wel resultaatgenieter. 

Welke eisen bestaan er verder om aangemerkt te worden als zelfstandig ondernemer?
Om na te gaan of je aan de eisen voldoet, kan je jezelf de volgende vragen stellen: 

- Opereer je marktgericht? (ofwel: houd je rekening met andere partijen in de markt)
- Heb je een organisatie van arbeid en kapitaal? (ofwel: bezit je machines, computers of gebouwen en verricht je arbeid om tot de opbrengst te komen)
- Is sprake van risico? (ofwel: is het risico voor jou als de opdrachtgever niet tevreden is met het resultaat, als je investeringen niet terugverdient of debiteurenrisico)
- Is sprake van een winstperspectief? (ofwel: is je (op termijn) onderneming een bron van inkomen)

Als je bovenstaande vragen overwegend met 'JA' hebt kunnen beantwoorden, is de kans groot dat jij ondernemer bent in de inkomstenbelasting. Dan heb je als je gaat starten als ondernemer, recht op de volgende fiscale voordelen: 

Zelfstandigenaftrek & startersaftrek (let op: hierbij geldt dat je minimaal 1.225 uur aan je onderneming gewerkt moet hebben in een jaar)
Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (ook voor freelancers)
Fiscale oudedagsreserve (FOR)
Aftrek voor speur en ontwikkelingswerk
Meewerkaftrek
Herinvesteringreserve
MKB-winstvrijstelling