ANBI-status

Voordelen en voorwaarden

Heeft jouw organisatie een ANBI-status? Of wil je een ANBI-status aanvragen voor de instelling waar je je voor inzet? In dit artikel lees je op welke fiscale voordelen algemeen nut beogende instellingen aanspraak kunnen maken en aan welke voorwaarden je moet voldoen.

Voordelen

Het verkrijgen van een ANBI-status is aantrekkelijk voor organisaties met een ideologische doelstelling zoals stichtingen en fondsen en hun donateurs, omdat de status belastingvoordelen mogelijk maakt:

Een ANBI betaalt geen schenkbelasting over schenkingen die voor het algemeen belang worden ingezet. De maximale hoogte van de vrijstelling van schenkbelasting is in 2021 vastgesteld op € 3.244.
Een ANBI betaalt geen erfbelasting over erfenissen die gebruikt worden als bijdragen aan de doelstelling van de organisatie. De maximale hoogte van de vrijstelling van erfbelasting is in 2021 vastgesteld op € 2.244.
Een ANBI komt in aanmerking voor een teruggaaf van de energiebelasting.
Het werk van vrijwilligers voor een instelling met ANBI-status kan onder voorwaarden fiscaal als gift worden opgegeven bij de belastingaangifte.
Donateurs mogen giften aan een ANBI –mits de gift is vastgelegd in een overeenkomst- aftrekken bij hun aangifte inkomsten- of vennootschapsbelasting. Als je een gift wilt doen aan een ANBI, dan kun je in het programma ANBI opzoeken of de betreffende instelling over de ANBI-status beschikt.

Voorwaarden

Om in aanmerking te komen voor een ANBI-status en bovengenoemde voordelen, moet een organisatie aan een reeks voorwaarden voldoen:

De 90% eis stelt dat de activiteiten van de instelling voor tenminste 90% het algemeen belang moeten dienen.
De instelling heeft geen winstoogmerk.
De instelling en haar directe betrokkenen voldoen aan de integriteitseis (deze is per 1 januari 2021 aangescherpt, zie box onderaan tekst).
Een natuurlijk persoon of rechtspersoon mag niet over het vermogen beschikken alsof het zijn eigen vermogen is.
Bestuurders en beleidsbepalers mogen geen meerderheid hebben in de zeggenschap over het vermogen. Ook het hebben van een doorslaggevende stem of veto is niet toegestaan in het zeggenschap over het vermogen.
De publicatieplicht vereist dat de ANBI specifieke gegevens online publiceert. (per 1 januari 2021 aangescherpt, zie box).
Het vermogen van de ANBI moet beperkt blijven tot dat wat redelijkerwijs nodig is voor de activiteiten ten bate van de doelstelling.
Er is een actueel beleidsplan.
De beloning voor beleidsbepalers mag niet groter zijn dan een onkostenvergoeding of (minimale) vacatiegelden.

Het strekt aanbeveling om (de manier waarop er voldaan wordt aan) de voorwaarden op te nemen in de statuten van de instelling. Als een ANBI niet langer aan (één van) de voorwaarden voldoet kan de status worden ingetrokken.

ANBI-status aanvragen

Als een instelling (vermoedelijk) aan bovenstaande voorwaarden voldoet, dan kun je een ANBI-status aanvragen. Je doet dit door het formulier Aanvraag ANBI-beschikking in te vullen en op te sturen. Vervolgens wordt de instelling:

aangewezen als ANBI: je kunt met ingang van de beschikking gebruik maken van de fiscale voordelen;
afgewezen als ANBI: je kunt ervoor kiezen bezwaar te maken tegen de afwijzing.

Bij de aanvraag van een ANBI-beschikking kun je mogelijk aanspraak maken van de volgende regelingen:

In sommige gevallen kun je een instelling met terugwerkende kracht als ANBI laten aanwijzen.
Als de instelling voor tenminste 90% culturele activiteiten verricht, dan kun je in aanmerking komen voor de culturele ANBI-status. Particuliere donateurs mogen hun gift bij de belastingaangifte vermenigvuldigen met 1,25, ondernemingen in de vennootschapsbelasting met 1,5. Donateurs trekken dus een hoger bedrag af dan de daadwerkelijke schenking.
Het is mogelijk om meerdere instellingen tegelijk in een groepsbeschikking op te nemen. Ook als één van de instellingen in de groepsbeschikking niet langer aan de voorwaarden voldoet, behoudt de rest de ANBI-status.
Organisaties die wél maatschappelijke waarde hebben, maar niet het algemeen nut beogen, kunnen in aanmerking komen voor belastingvoordeel door van de SBBI-regeling gebruik te maken. Deze regeling is van toepassing op organisaties die in eerste instantie het belang van leden of een kleine doelgroep behartigen. Instellingen als bijvoorbeeld sportverenigingen, koren, jeugdclubs, gildes of kinderboerderijen zijn SBBI’s (sociaal belang behartigende instellingen).

ANBI-status behouden

Om een ANBI-status te behouden, moet een instelling aan de bovengenoemde voorwaarden blijven voldoen. Daarbij komen er verschillende aanvullende verplichtingen kijken bij het voeren van een ANBI. De ANBI moet:

Een administratie bijhouden en desgevraagd ter inzage beschikbaar stellen.
Wijzigingen met betrekking tot de ANBI tijdig doorgeven. Zijn de wijzigingen van invloed op de ANBI-beschikking? Meld dit dan bij het ANBI Expertisecentrum.

Het ANBI expertisecentrum houdt toezicht op het naleven van de verplichtingen en het voldoen aan de voorwaarden door ANBI’s. Onrechtmatig gebruik van de fiscale voordelen van ANBI’s moet met terugwerkende kracht worden vergoed en kan worden beboet.

ANBI-status verliezen of opzeggen

Een ANBI verliest vanzelfsprekend haar status als de instelling niet langer voldoet aan de voorwaarden. Zoals gezegd controleert het ANBI expertise centrum hierop en wordt misbruik bestraft.

ANBI’s zijn zelf verplicht het te melden als de aanwijzing beëindigd moet worden. Dit kan het geval zijn bij opheffing, fusie of het veranderen van de doelstelling en het niet langer voldoen aan de voorwaarden. Beëindiging van de ANBI-status regel je schriftelijk door een brief te sturen naar het ANBI Expertisecentrum.

Wordt of werd een aanwijzing als ANBI in 2013 of later beëindigd en beschikt(e) de instelling over een vermogen van €25.000 of meer? Dan ben je na de beëindiging verplicht tot het verstrekken van informatie over het verloop van het vermogen. Om te voldoen aan de informatieplicht vul je jaarlijks een formulier in (hier te vinden).

Volgens de liquidatiebepaling voor ANBI’s, moet een batig liquidatiesaldo besteed worden aan een (vergelijkbare) ANBI (deze bepaling is per januari 2021 versoepeld, zie box hieronder).

Wijzigingen ANBI per 1 januari 2021

Met ingang van 1 januari 2021 zijn er een aantal wijzigingen voor organisaties met een ANBI-status doorgevoerd:

> Grote ANBI’s (jaarlijkse baten hoger dan € 50.000, of lasten hoger dan € 100.000) moeten verplicht een standaardformulier gebruiken voor de publicatie van hun gegevens. Kleinere ANBI’s zijn niet verplicht tot het gebruik van het formulier, maar dit wordt wel aanbevolen.

> Het is voor niet-culturele ANBI’s niet langer verplicht om een batig liquidatiesaldo te besteden aan een ANBI met een vergelijkbare doelstelling. Het saldo mag (tenzij de opgeheven ANBI een culturele ANBI was) nu ook besteed worden aan overige ANBI’s.

> De integriteitseis is aangescherpt: als er reden is om te twijfelen aan de integriteit van een instelling of persoon (bestuurder, leidinggevende of gezichtsbepalende personen zoals ambassadeurs), dan kan er om een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) worden verzocht. Weigering van verstrekking leidt tot het niet verlenen of beëindigen van de ANBI-status.
Deze laatste wijziging heeft tot doel de maatschappelijke waarde en waardigheid van ANBI’s te waarborgen en (machts)misbruik te reduceren. In het kader van het laatste is per 1 januari 2021 de WBTR (Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen) uitgebreid naar stichtingen en verenigingen: er zijn hierin wettelijke maatregelen opgenomen die machtsmisbruik en zelfverrijking binnen deze instellingen tegen moeten gaan. Voor de culturele sector is de Governance Cultural Code in het leven geroepen: de code dient om gedegen bestuur en toezicht in de culturele sector te bevorderen en ongewenste belangenverstrengeling te voorkomen.

Meer weten

Wil je meer weten over de voorwaarden, voordelen en verplichtingen voor ANBI’s? Lees dan verder op de website van De Belastingdienst. Voor een overzicht van geregistreerde ANBI’s klik je hier. Meer informatie over SBBI’s vind je hier. Op onze site kun je verder lezen over verwante thema’s. Zo schreven we eerder over wet en regelgeving rond stichtingen, over de WBTR en Cultural governance.

Lexlupa staat voor een multidisciplinaire inzet van fiscale, juridische en economische expertise. Wij leveren advies en begeleiding aan bedrijven, instellingen en particulieren bij 'life events'; bij belangrijke gebeurtenissen op zakelijk of persoonlijk gebied helpt Lexlupa om goed geïnformeerde keuzes te maken en zaken op de juiste manier te regelen.